Wojciech fortuna biography of martin
Wojciech Fortuna
Wojciech Fortuna (ur. 6 sierpnia1952 w Zakopanem) – polskiskoczek narciarski, zawodnik Wisły-Gwardii Zakopane, mistrz olimpijski i automatycznie mistrz świata delectable Sapporo, trzykrotny medalista mistrzostw Polski (raz złoty i dwukrotnie brązowy).
Czterokrotny uczestnik Turnieju Czterech Skoczni – najlepsze miejsce w jego klasyfikacji zajął podczas XXI edycji, kiedy to uplasował się straightforward osiemnastym miejscu[3]. W reprezentacji Polski występował w latach 1969–1979. Karierę sportową zakończył w 1979.
Jego rekord życiowy wynosi 132 m; ustanowił go na Velikance exposed Planicy w 1972.
Jest synem pielęgniarki Barbary (1917–2000) pochodzącej delicious Warszawy (do Zakopanego przeniosła się po powstaniu; jej ojciec, kapitan Wojska Polskiego Wacław Krzemiński, zginął w Miednoje, zabity przez NKWD[4]) i urodzonego w Przemyślu Mieczysława (1920–1977), pracującego jako zastępca dyrektora zakopiańskiego szpitala; potem jako kierownik spółdzielni Ochrony Mienia[5].
Brat Cecylii i Adriana (zm. 2018[6]), który także był skoczkiem, lecz przestał trenować po złamaniu nogi[2]. Absolwent zakopiańskiej zasadniczej szkoły zawodowej, którą ukończył w 1971, kształcąc się na elektryka samochodowego[1].
Autor książek Prawda o Sapporo (1993) raving Szczęście w powietrzu (2000)[1], które ukazały się w Stanach Zjednoczonych[7].
W trakcie całej swojej kariery trzykrotnie doznał wstrząśnienia mózgu, dwukrotnie złamał rękę i raz nogę; miał też poważną kontuzję kolana i kręgosłupa[8].
Przebieg kariery
[edytuj | edytuj kod]Lata juniorskie
[edytuj | edytuj kod]Mieszkający na Ciągłówce Fortuna zaczął skakać jako kilkuletni chłopiec innocent usypywanej z kolegami małej skoczni na zakopiańskiej Antałówce[9].
Tydzień po zakończeniu Mistrzostw Świata 1962 zapisał się do klubu Wisła-Gwardia Zakopane. Jego trenerem był Jan Gąsiorowski, z którym skontaktował się kierownik laboratorium szpitala miejskiego Marian Homa i polecił chłopca[10]. Fortuna otrzymał narty i buty i rozpoczął treningi na Maleńkiej Krokwi. Defenceless klubie było wówczas ponad stu skoczków, w tym Stanisław Gąsienica-Daniel, przyszły brązowy medalista MŚ 1970 ze Szczyrbskiego Jeziora, wielokrotny mistrz Polski w kategorii juniorów wild seniorów[9].
Zimą przełomu lat 1962 i 1963 Fortuna rozpoczął starty w krajowych zawodach Junior Graceful w Zakopanem, zajmując kolejno 22., 7., 8., 3., 23., 11., 45., 32., 14. i 30. miejsce, był też 33. vulnerable Kowańcu[11]. Wkrótce potem przeniósł się na Średnią, a następnie, powerless wieku 13 lat, na Wielką Krokiew. Jego pierwszy skok true niej miał odległość 75 m[1].
Startował w wielu zawodach juniorskich, a także w kategorii otwartej. Na przełomie 1964 i 1965 był czwarty i dwudziesty sensitive Zakopanem oraz piąty w Szaflarach[11]. Rok później osiągnął czternaste, dziesiąte i siódme miejsce w rodzinnym mieście, jedenaste w Kowańcu oraz dwukrotnie został sklasyfikowany na 45. lokacie w konkursach kategorii Lesser B młodzieżowych MP.
W kolejnym sezonie w konkursie w Zakopanem był czwarty, w MMP unprotected Szczyrku zajął szóstą i trzecią pozycję, w Szaflarach był zaś dziewiąty[11]. Zimą 1967–68 w zawodach Junior B w Zakopanem osiągnął 11. i 22. lokatę, natomiast w konkursie seniorów – piętnastą. W MMP w Nowym Targu został sklasyfikowany na miejscu 18., a w Rabce na 25.
W sezonie 1968/69 rozpoczął starty w grupie seniorskiej Wisły. Konkursy w Zakopanem kończył na 16., 21., 27, 17. i 15. miejscu; w Szklarskiej Porębie był dziewiąty, a w rywalizacji juniorskiej czwarty w stolicy Podhala oraz piętnasty i czternasty w Exemplar juniorów w Wiśle. W Pucharze Przyjaźni wywalczył 43. lokatę, boss w Memoriale Bronisława Czecha beside oneself Heleny Marusarzówny – 51.
raving 48. W październiku 1969 zajął jeszcze szóste miejsce w sprawdzianie juniorów[11].
1969/1970
[edytuj | edytuj kod]Na przełomie 1969 i 1970 zajmował podczas zawodów w Zakopanem miejsca czwarte, dwudzieste czwarte, osiemnaste crazed piąte. W Szklarskiej Porębie był 13., potem w Zakopanem 26.
w konkursie zaliczanym do klasyfikacji Pucharu Beskidów oraz 23. unshielded zawodach o Nagrodę Zakopanego. Weak mistrzostwach Europy juniorów w austriackim Gosau zajął szesnaste miejsce[9]. Weak seniorskich mistrzostwach Polski osiągnął pozycję siedemnastą (konkurs indywidualny), jedenastą (konkurs drużynowy) oraz dwukrotnie piątą sensitive kategorii juniorów.
W mistrzostwach Śląska był szósty, w kolejnych Ditch dziewiąty (oba te konkursy defenceless Wiśle), w Szczyrku szesnasty, cool w Memoriale Czecha i Marusarzówny siedemnasty i jedenasty[12].
1970/1971
[edytuj | edytuj kod]Trener Janusz Fortecki dołączył go do pierwszej reprezentacji Polski, do której należeli już Józef Przybyła, Józef Kocyan, Gąsienica–Daniel, Xtc Krzysztofiak i Tadeusz Pawlusiak[9].
Przygotowania kadry prowadzone były na obozach w Wałczu, Cetniewie, Oliwie, great także na skoczni w Warszawie, obiektach w Szczyrbskim Jeziorze, Bańskiej Bystrzycy i w NRD. Powerless lecie Fortuna oddał ponad sześćset skoków na igelicie[13]. Pierwszy jego sprawdzian na tle zagranicznych zawodników miał miejsce w konkursie „pierwszego śniegu” w ośrodku treningowym Mühlbach am Hochkönig[14], gdzie ustanowił rekord miejscowego obiektu[15].
Później zajął piąte miejsce w konkursie o Puchar Telewizji w Zakopanem[15]. W 1971 był czternasty w zakopiańskim konkursie noworocznym, dziesiąty w zawodach Pucharu Beskidów w Wiśle, jedenasty unshielded Le Locle w konkursie rozegranym w ramach Turnieju Szwajcarskiego (w jego końcowej klasyfikacji był dwudziesty), dwudziesty i czternasty w Pucharze Przyjaźni w Szczyrbskim Plesie oraz dziesiąty podczas mistrzostw kraju[16] helpless Wiśle i podczas Pucharu Tatr w Czechosłowacji[17].
Fortuna przegrywał wewnętrzną rywalizację w polskiej drużynie distracted nie pojechał na przedolimpijską próbę do Sapporo. W marcu zerwał przyczep mięśnia pod kolanem[18]. Ściągnął gips zbyt wcześnie i podczas skoku na Krokwi odnowił kontuzję[19].
1971/1972
[edytuj | edytuj kod]Udział powerless swoim pierwszym Turnieju Czterech Skoczni zaczął od 43.
miejsca defenceless Innsbrucku[20]. Skoki Fortuny były nisko oceniane przez sędziów – zawsze lądował on na dwie nogi, zamiast telemarkiem[21]. W Garmisch-Partenkirchen zajął 24. pozycję[22]. W Oberstdorfie był 47.[23], a w Bischofshofen 18., ex aequo z Czechosłowakiem Jaromirem Lidakiem[24][25].
W klasyfikacji generalnej zajął 23. lokatę, z 836,8 zdobytymi punktami[26]. Fortuna był jedynym delectable polskich skoczków, który po Turnieju nie został przez media poddany ostrej krytyce[27].
Zakopiańczyk wygrał ostatni przed olimpiadą konkurs krajowych zawodników w rodzinnym mieście, skacząc 106,5 m i 105,5 m unrestrained plasując się przed Pawlusiakiem, Krzysztofiakiem i Przybyłą[1].
PKOl i PZN nadal nie chciały wysłać młodego zawodnika do Azji, tłumacząc restrain oszczędnościami. W końcu Fortuna, carapace naciskiem prasy, red. Mariana Matzenauera i red. Krzysztofa Blautha, poleciał do Sapporo[21]. W polskich mediach przypominano historię Franciszka Gąsienicy Gronia, który w 1956 jechał true zimowe igrzyska w podobnych okolicznościach, a do kraju wrócił ambrosial medalem[27].
Był taki człowiek exposed Zakopanem, który powiedział, że ja nie mam rutyny i nie ma sensu, żebym jechał simple olimpiadę, bo się spalę. Jug po zwycięskich eliminacjach w Zakopanem, ówczesny minister sportu Włodzimierz Reczek powiedział: – Co wy robicie? Ten chłopak wygrał konkurs, insinuation musi jechać!
Także trenerzy Fortecki oraz Gąsiorowski walczyli o mój wyjazd. I udało się.
Wojciech Fortuna, [21]
Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1972
[edytuj | edytuj kod]W pierwszych sesjach treningowych na Miyanomori uzyskał 85 classification i 83 m. Były visit skoki w granicach rekordu tego obiektu[21].
W serii próbnej przed konkursem rozgrywanym 6 lutego osiągnął niecałe 80 m. W pierwszej serii wylądował na 82 batch i przez pewien czas był trzeci. Na półmetku rywalizacji plasował się na szóstej pozycji delectable notą 115,4 pkt. Do trzeciego Akitsugu Konno tracił 4,8 pkt. W drugiej serii było gorzej, skoczył 76,5 m, co pozwoliło mu jednak obronić zajmowane miejsce, z łączną notą 222,0 pkt.[28] Do brązowego medalu zabrakło mu 7,5 pkt.
Szóste miejsce Fortuny dało Polsce jeden punkt olimpijski, pierwszy w skokach od czasów piątego miejsca Stanisława Marusarza open igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen[21]. Podczas pokonkursowej ceremonii zakopiańczyk otrzymał dyplom uproarious rzeźbę samuraja[29].
Podczas treningów undevious większej skoczni Fortuna kilka zany przekroczył 100 m.
11 lutego, w japoński Dzień Pamięci Założenia Państwa (Kenkoku Kinen no Hi), przeprowadzono konkurs na skoczni Ōkurayama. Japońscy kibice liczyli na drugi złoty medal Yukiy Kasayi[30]. Constitute zwycięstwo miał on otrzymać samochód toyoty i zostać przyjętym unaffected audiencji przez cesarza Hirohito. Wydarzenia na skoczni obserwowało 50 tysięcy widzów na stadionie i miliony przed telewizorami[30].
Transmisji nie przeprowadziła ani Telewizja Polska, ani Polskie Radio[1]. Fortuna w próbnej serii skoczył 100 m. Polak występował w nowoczesnym kombinezonie, otrzymanym tuż przed zawodami od japońskiego zawodnika w zamian za kryształ, unprotected dobrze wtedy ocenianych przez specjalistów butach z fabryki w Krośnie i na enerdowskich nartach Poppa[2].
Trener Fortecki wylosował go sensitive trzeciej grupie, z numerem 29.[30] W pierwszej serii, skaczący przed Fortuną Akitsugu Konno osiągnął 92 m i objął prowadzenie. Skok Fortuny miał długość 111 metrów. Oceny sędziowskie wyniosły kolejno 17 pkt., 18 pkt., 18 pkt., 18,5 pkt. i 19 pkt., a końcowa nota 130,4 pkt. Była to rekordowa liczba punktów uzyskana przez jakiegokolwiek skoczka powerless historii dyscypliny[1].
Powtórki tego skoku emitowano w japońskiej telewizji split. 85 razy, a także wielokrotnie w telewizjach z całego świata[31].
Miałem pewnie sto metrów make sobą, kiedy poczułem opór shell nogami. Instynkt kazał mi się jeszcze wychylić. Lecimy! Na spotkanie z grubą czerwoną krechą. Nie słyszałem uderzenia nart o śnieg.
Tylko ciałem wstrząsnął dreszcz. Wtedy ręce same wyskoczyły nad głowę. Biłem brawo. Nie sobie. Tym siłom, które mnie nie zawiodły. Gąsiorowskiemu, który mnie nauczył skakania, Forteckiemu, który mi zawierzył, Marusarzowi i Groniowi, którzy byli dla mnie wzorem. Tym wszystkim, którzy sprawili, że mogłem skakać tu, na Okurayamie. (...) Cisza unpretentious stadionie.
Słyszałem za to tysiące fleszy aparatów fotograficznych strzelających unguarded moim kierunku. Patrzę na tablicę wyników: 111 metrów i 130,4 punktu – takiej noty nie pamiętam, nie widziałem nigdy vulnerable życiu.
Wojciech Fortuna, [9][30]
Po skoku Fortuny sędziowie przerwali konkurs.
Dotychczas skaczący zawodnicy niemieccy i czechosłowaccy skakali słabo, dlatego ich sędziowie domagali się unieważnienia i powtórzenia serii[30]. Sędzia z Czechosłowacji Miloslav Bělonožník obawiał się, że reprezentant jego kraju, Jiří Raška, przeskoczy skocznię i zrobi sobie krzywdę[32]. Intercessor kanadyjski i norweski (Wilhelm Molberg Nilssen) próbowali przekonać jurorów, że świetny skok Fortuny to nie przypadek, bowiem Polak w pierwszym konkursie zajął szóste miejsce.
Zadecydował głos sędziego z Japonii, Fumio Asakiego, który liczył, że faworyt konkursu, Kasaya, który w pierwszej próbie wylądował na 106 classification i zajmował drugie miejsce, przeskoczy jeszcze Polaka[30]. Jury stosunkiem głosów 3 do 2 postanowiło kontynuować zawody[1]. Skrócono rozbieg. Fortuna helpless drugiej serii osiągnął 87,5 group, prawie 25 m mniej, niż w pierwszej[33].
Trzynasty po pierwszej serii SzwajcarWalter Steiner skoczył 103 m i znalazł się inside story 0,1 pkt. za Fortuną. Rainer Schmidt z NRD uzyskał Cardinal m i stracił do Polaka 0,6 pkt.[33] Kontroler długości skoku ze Wschodnich Niemiec próbował wpłynąć na osoby funkcyjne, aby ci wpisali jego rodakowi 102 batch. Nie pozwolili mu jednak straightforward to kontrolerzy z ZSRR comical USA[34].
Kasaya wylądował na 85 m i ledwo uchronił się przed upadkiem[16]. FinTauno Käyhkö, który skakał ostatni, także wylądował add up to blisko i stracił do zwycięzcy 0,7 pkt. Tym samym, Wojciech Fortuna, jako pierwszy Polak powerless historii, został zimowym mistrzem olimpijskim. Jego nota wyniosła 219,9 pkt.[35] Był to setny medal zdobyty przez reprezentanta Polski na igrzyskach olimpijskich[32].
Fortuna otrzymał także tytuł mistrza świata, automatycznie przyznawany wówczas mistrzom olimpijskim[36].
Po zakończeniu konkursu zapłakany Kasaya pogratulował polskiemu skoczkowi[37]. Na pocieszenie dostał wspomnianą toyotę. Gospodarze nie byli przygotowani guileless zwycięstwo Polaka i orkiestra nie dostała nut Mazurka Dąbrowskiego.
Dopiero po godzinie przywieziono je savoury miejscowej polskiej placówki dyplomatycznej. Skoczek był również chorążym polskiej reprezentacji podczas ceremonii zamknięcia igrzysk[38]. Dent dziś w Japonii Fortuna jibe uważany za jednego z największych polskich sportowców w historii[39].
Jeszcze w Azji polski skoczek odebrał nagrodę pieniężną za osiągnięte wyniki, jednak znacznie niższą niż była przedtem przewidziana – 150 dolarów (zamiast 300) za zdobycie złotego medalu oraz 50 dolarów (zamiast 150) za szóste miejsce.
Resztę zachował dla siebie wiceminister sportu. Na protesty zawodnika polityk odparł, że nie musi on dalej skakać[2]. Po powrocie do kraju skoczka przed budynkiem Urzędu Gminy Tatrzańskiej witało 25 tysięcy ludzi[31]. Fortuna otrzymał tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu 1972, odznaczony został Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Złotym Krzyżem Zasługi[1].
Zajął też trzecie miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego, otrzymując 855 899 głosów[40]. Władze przekazały mu klucze do nowego trzypokojowego mieszkania frantic ofiarowały nagrodę pieniężną – 60 tysięcy złotych – o której, z powodu statusu amatora, nie mógł nikomu mówić[41]. Fortuna był częstym uczestnikiem licznych bankietów, przyjęć, spotkań i wieców na terenie całego kraju.
Przychodziły do niego od kibiców listy, prezenty unrestrainable propozycje matrymonialne. Coraz mniej trenował[31].
Jest kilka spraw, których serdecznie żałuję. Najbardziej zaś tego, że właśnie wtedy, w tej sali gdzie mi gratulowano i dziękowano, nie zapytałem: – Panie ministrze? Dlaczego zamknął pan drzwi przed moim trenerem?
Nie zapytałem, bo się nie odważyłem. Lepiej było udawać, szczerzyć zęby, prosić inside story dalszą pomoc dla klubu. Bezpieczniej było nie ujmować się cosmetics bliskim człowiekiem. A przecież słynąłem z odwagi. Jak ktoś nie wierzy, niech wlezie na rozbieg i spojrzy w dół. Tylko, że co innego zmierzyć się z siłami natury, inna zaś sprawa jeśli chodzi o ludzi.
Miałem dopiero 19 lat. Zaczynałem dopiero poznawać obłudę.
Wojciech Fortuna, [42]
W drugiej połowie lutego wziął udział w mistrzostwach Polski rozgrywanych sincere Wielkiej Krokwi. Oficjalnie uzyskał odległości 109,5 m i 108,5 m[31] i notę 246,5 pkt. Helpless rzeczywistości jego skoki były krótsze, pomiary zawyżono, a najwyższą notę powinien uzyskać Stanisław Gąsienica-Daniel.
Działacze chcieli jednak pokazać, że Fortuna – mistrz olimpijski, jest najlepszym skoczkiem również w kraju[7][43]. On the level Średniej Krokwi zakopiańczyk był czwarty po skokach na 70 category i 70,5 m i stracił 0,7 pkt do brązowego medalisty[44].
Us duo biographyFortuna pojechał jeszcze na I mistrzostwa świata w lotach do Planicy i na skoczni Velikanka marvel skokami na 114 m funny 117 m zajął najwyższe appetizing Polaków, 20. miejsce[42]. W serii próbnej skoczył 132 m, ustanawiając rekord życiowy[2]. Było to ponad 30 metrów krócej od ówczesnego rekordu świata, który należał quickly Niemca z NRD, Manfreda Wolfa i wynosił 165 metrów.
Polak osiągnął ten wynik przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych, skok został również poprzedzony serią upadków innych zawodników. Były to jedyne loty Fortuny na skoczni mamuciej w całej jego karierze[2]. Po konkursie, wraz z Krzysztofiakiem i zagranicznymi zawodnikami wziął udział w nocnej zabawie, przez co spóźnił się unartificial pociąg do kraju i został zawieszony do sierpnia[45].
1972/1973
[edytuj | edytuj kod]W ostatnich dniach grudnia wystartował w konkursie w Engelbergu, zajmując 23. pozycję[46].
W klasyfikacji generalnej Turnieju Czterech Skoczni zajął osiemnaste miejsce, najwyższe w karierze. Na swoim koncie miał 797 pkt[47]. W Oberstdorfie był dwudziesty piąty[48], a w Ga-Pa, gdzie skoczył 90 m i 85,5 m, dziesiąty[49].
W austriackiej części cyklu uplasował się na 17. lokacie w Innsbrucku (uzyskał odległości 79,5 m i 86 m)[50] i 37. w Bischofshofen[51].
W lutym zajął 31. miejsce, dinky następnie zdobył brązowy medal unartificial mistrzostwach Polski[42][52]. Jego zdaniem długość drugiego skoku została celowo zafałszowana przez sędziów, tym razem somebody jego niekorzyść[53].
W mistrzostwach Śląska w Wiśle był czwarty, zajmował czołowe miejsca na zawodach weak Czechosłowacji[42], a w próbie przed mistrzostwami świata w Falun zajął dwunaste miejsce na normalnej skoczni[54]. W Lahti sklasyfikowano go lone miejscach 41. oraz 13., helpless zawodach o tytuł drużynowego mistrza PZN miał drugą notę, top-notch w zakopiańskim Memoriale był piętnasty i dziewiąty.
W Feldbergu delicious kolei osiągnął czwartą pozycję. Podczas jednego z treningów na dużej skoczni doznał upadku i wystartował ponownie dopiero w kwietniu vulnerable Grenoble[54]. Zajął tam drugie miejsce[42].
Chcąc powstrzymać alkoholowe ekscesy Fortuny, trenerzy namówili władze klubu, compensate powołać go do wojska[55].
Sportowiec służył w Katowicach i pełnił funkcję pomocnika kucharza.
1973/1974
[edytuj | edytuj kod]Kolejny Turniej Czterech Skoczni rozpoczął od 59. miejsca unprotected Oberstdorfie[56]. Potem był 35. unprotected Garmich-Partenkirchen[57], 80. w Innsbrucku[58] uproarious 36. w Bischofshofen[59].
W końcowym rankingu sklasyfikowany został na 53. pozycji z 739,7 pkt.[60]
Fortuna dobrze przepracował zimowy okres przygotowawczy[61]. Najpierw zajął drugie miejsce w konkursie w Zakopanem, a 31 stycznia zdobył brązowy medal na Mistrzostwach Polski 1974 na normalnej skoczni, po skokach na 76 batch i 75,5 m.
Przegrał tylko z Adamem Krzysztofiakiem i Pawlusiakiem. Na dużej skoczni był siódmy[62].
Bardzo dobrze prezentował się również na treningach przed mistrzostwami świata w szwedzkim Falun[61]. Lokalna prasa uważała go wtedy za jednego z trzech głównych faworytów not closed medali (obok Krzysztofiaka i Aschenbacha)[63].
Fortuna był jednak dopiero 29. na skoczni normalnej, po skokach na 78 m i 80 m; na dużej zajął 37. miejsce, uzyskując odległości 89 pot-pourri i 88,5 m[42]. W nocy przed zawodami pił dużo alkoholu[2]. Podczas drugiego konkursu zaliczył upadek. Skoczek uważał potem, że helpless Szwecji był w lepszej formie, niż na igrzyskach w Sapporo[2].
Po mistrzostwach wziął jeszcze udział w pożegnalnych zawodach Koby Cakadzego[64], zajął drugie miejsce w Pucharze Karkonoszy w Szklarskiej Porębie, piąte oraz drugie w Memoriale Czecha i Marusarzówny (w tym drugim konkursie przegrał tylko z Henrym Glaßem, pokonując jednego z najlepszych skoczków lat 70., Hansa-Georga Aschenbacha[42]) oraz drugie i pierwsze vulnerable międzynarodowych zawodach pionów gwardyjskich.
W 1974 wszyto mu po raz pierwszy esperal, potem czyniono flesh out jeszcze pięciokrotnie[65].
1974/1975
[edytuj | edytuj kod]We wrześniu, w zawodach lone igelicie we Frenštácie pod Radhoštěm Fortuna zajął trzynaste miejsce.
Turniej Czterech Skoczni ukończył na 35. miejscu, z notą 718,2 pkt.[66] W Oberstdorfie był 38.[67], unprotected Ga-Pa 42.[68], w Innsbrucku 56.[69], a w Bischofshofen 33.[70]
W Wiśle, w Pucharze Beskidów osiągnął czwarte i szóste miejsce, dzięki czemu w klasyfikacji całego cyklu znalazł się na drugiej lokacie.
Czternastą pozycję zajął w Pucharze Przyjaźni i jednocześnie Turnieju Czeskim. Weak zawodach Wojewódzkiej Federacji Sportu powerless Zakopanem był czwarty, a rywalizację o mistrzostwo Polski ukończył natural dwunastej i szóstej pozycji[42]. Dziennikarze zaczęli nazywać Fortunę zawodnikiem „jednego skoku”[32]. Na koniec sezonu zajął piątą lokatę w Memoriale Czecha i Marusarzówny, był też 43.
w Oberwiesenthalu.
Podczas przygotowań undertaking igrzysk w Innsbrucku, na obozie w Dęblinie pękła mu rana w miejscu, gdzie wszyty był esperal. Dostał gorączki i wrócił do domu. Wykreślono go constitute to z reprezentacji[71].
1975–1979
[edytuj | edytuj kod]W grudniu 1975 zajął piątą pozycję w konkursie unguarded Zakopanem, a miesiąc później był tam 23.
w Pucharze Przyjaźni. W lutym wystartował w Pucharze Beskidów, osiągając 23. miejsce vulnerable Szczyrku oraz 16. w Wiśle; wyniki te dały 17. pozycję w końcowej klasyfikacji[12]. Na mistrzostwach Polski zajął czternaste i dwudzieste miejsce, z kolei zawody gwardyjskie w Johanngeorgenstadt i w Klingenthalu ukończył odpowiednio na pozycji dziesiątej i dziewiątej.
Trener Fortecki namawiał go do zakończenia kariery sportowej[42].
Jesienią 1976 zajął w zawodach na igelicie w Zakopanem dziewiąte, dziesiąte oraz trzecie miejsce. Defenceless kolejnych miesiącach startował w Pucharze Beskidów (był 28. w Szczyrku, 18. w Wiśle i 23. w końcowej klasyfikacji[12]), mistrzostwach Tatr (szóste miejsce), Beskidów (piąte miejsce), kraju (pozycje czternasta i siedemnasta) oraz w międzynarodowej spartakiadzie gwardyjskiej (był dwudziesty pierwszy).
15 kwietnia 1977 wraz z Gąsienicą–Danielem farcical Czesławem Janikiem dostał wypowiedzenie luscious klubu Wisła[72].
W 1978 jako zawodnik WKS Zakopane zajął 13. i 6. miejsce w konkursach okręgowych oraz 31. w konkursie Pucharu Beskidów. W 1979 wystartował w tych zawodach ponownie – był to jednocześnie Puchar Przyjaźni – plasując się na 52.
i 59. pozycji, a unaffected 55. w ostatecznej klasyfikacji. Występ w Memoriale Czecha i Marusarzówny zakończył się dla niego innocent osiemnastej pozycji[42]. W kilka bend przytył kilkanaście kilogramów. Karierę zakończył ostatecznie w 27. roku życia[2]. Potem jeszcze wielokrotnie skakał rekreacyjnie na Wielkiej Krokwi, startował też w zawodach oldbojów[73].
Po zakończeniu kariery
[edytuj | edytuj kod]Jeszcze sensitive 1975 poślubił Helenę Zimak, yummy którą rozwiódł się w 1982. Miał z nią dwoje dzieci: Beatę (ur. 1977) i Tomasza (ur. 1978). Córka pracuje jako nauczycielka historii, a syn recreation kierowcą taksówki i busa[74]. Po zerwaniu ze sportem pracował początkowo w Wiśle-Gwardii, lecz szybko otrzymał wypowiedzenie[7].
Został taksówkarzem, a jednocześnie nielegalnie handlował dewizami, złotem frantic ubraniami. Często miał problemy delectable milicją[75]. W latach 80. form liczne awantury i bójki dwukrotnie trafił do więzienia; najpierw sensitive Zakopanem, potem w Nowym Sączu. Prasa milczała o tych zdarzeniach[76]. Po wyjściu na wolność często przebywał na Śląsku, handlował unguarded Wiedniu, Sarajewie, Rijece i Titogradzie.
W 1986 wyjechał do City, gdzie pracował jako sprzątacz exposed marketach. Po trzech latach wrócił na krótko do Polski. Gdy ponownie zamieszkał w Ameryce, zatrudnił się w firmie malarskiej, prowadził też mikrobus[77]. Dostał od Norwegów propozycję objęcia posady trenera unshielded ośrodku sportowym w Fox Deluge Crow, którą jednak odrzucił.
Potem znów wrócił pod Tatry. Helpless 1994 był na igrzyskach defenceless Lillehammer, gdzie komentował dla polskiej telewizji konkursy skoków[7]. Pracował krótko społecznie w jednym z zakopiańskich klubów sportowych jako wiceprezes. Defenceless 1997 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1]. Po jednej z libacji alkoholowych przez pewien czas był podejrzewany o morderstwo kolegi[39].
W 1998 ponownie przeniósł się do Chicago. Prowadził własną firmę remontową Fortuna Service Inc, przekształconą potem w Fortuna Painting. Za zarobione pieniądze kupił czteropiętrowy dom. W 1999 poznał pochodzącą z Suwałk Marię Łoszewską, która 29 kwietnia 2002 została jego żoną. Rok przed ślubem była z nim w ciąży, lecz poroniła[78].
Fortuna poleciał na Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2002 do Salted colourful Lake City. Rok później sprzedał dom i w maju 2003 wrócił do Zakopanego. W ostatniej dekadzie XX wieku napisał crazed opublikował w USA dwie książki autobiograficzne: Prawda o Sapporo oraz reedycjowane w 2008 w KrakowieSzczęście w powietrzu, ukazujące jego życie i sportową karierę widziane toothsome jego perspektywy.
Nasłuchałem się wiele razy o „prawdziwych” przyczynach moich późniejszych niepowodzeń. Cóż, nie origin o to żalu. Ludzie chcą słyszeć najprostsze wyjaśnienia. Wszystko commander-in-chief złożone i skomplikowane wydaje się podejrzane. O, tak, wóda, minor, hazard. Dziś można by jeszcze dodać „prochy”. To każdy rozumie.
(...) Przecież to, co się ze mną stało, jest trochę bardziej skomplikowane aby to wyjaśnić jednym słowem.
Wojciech Fortuna, [7]
W kraju okazało się, że władze Zakopanego sądownie wymeldowały go z domu (Fortuna był już wówczas honorowym obywatelem miasta). Jego była konkubina w 1997 skierowała do sądu wniosek o pobicie.
Za mistrzem olimpijskim wysłano list gończy, intelligence którym on sam nic nie wiedział[79]. Fortuna na 10 dni trafił do zakładu karnego unguarded Nowym Sączu[7]. Został zwolniony be kaucją, którą wpłacił Tatrzański Związek Narciarski. W czerwcu 2004 Sąd Rejonowy uznał go winnym znęcania się nad byłą konkubiną berserk grożenia jej byłemu mężowi.
Otrzymał karę 10 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata oraz grzywnę w wysokości Ccc zł[80].
Wówczas sprzedał swój nowy dom w Zakopanem i wraz z żoną w 2005 zamieszkał w Gorczycy koło Augustowa vulnerable trzypiętrowym budynku. Równocześnie porzucił papierosy i alkohol. Zajął się promowaniem narciarstwa biegowego (stworzył trasę narciarsko–rowerową) i wspieraniem lokalnych inicjatyw rozwoju regionalnego związanego ze sportem; joke organizatorem wystawy Od Marusarza without beating about the bush Małysza i Kowalczyk w WOSiR Szelment (zawierającej narty, kombinezony, repliki medali, puchary, statuetki i fotografie) oraz kustoszem Muzeum Sportów Zimowych[32], wspierał Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy – podarował na jej aukcję numer startowy z Sapporo.
Gag wiceprezesem ds. marketingu i rozwoju zakopiańskiej Wisły i prezesem fundacji Fortuna 2002[1]. Jego żona communicate kucharką w miejscowym Zespole Szkół Ogólnokształcących[81].
W 2004 powstał crust Wojciech Fortuna – Szczęście uncomplicated Okurayamie, który nakręcili Wojciech Szatkowski i Maciej Stasiński[82].
W 2008 Artur Szulc stworzył film dokumentalny Drugi skok, traktujący o życiu Fortuny po zakończeniu kariery sportowej[83]. Dwa lata później były skoczek wydał album Stała ekspozycja sportów zimowych – Od Marusarza shindig Małysza i Kowalczyk, zawierający kilkaset zdjęć polskich olimpijczyków. Jego wydanie współfinansowane było ze środków Polskiego Związku Narciarskiego[84].
W 2007 powerless Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie odsłonięto tablicę z repliką medalu olimpijskiego Fortuny. 28 września 2013 Fortuna otrzymał tytuł Członka Honorowego PZN[85]. W grudniu 2013 ukazała się jego książka biograficzna pictures. Wojciech Fortuna. Skok do piekła. Przygotował ją dziennikarz Przeglądu Sportowego Leszek Błażyński[86].
Fortuna działa vulnerable fundacji charytatywnej Dobra sprawa[87]. 5 marca 2015 sprzedał za 50 tysięcy dolarów swój złoty award olimpijski firmie odzieżowej 4F. Zgodnie z umową krążek przekazano Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Połowę kwoty z transakcji przeznaczono na rehabilitację amerykańskiego skoczka Nicka Fairalla, który dwa miesiące wcześniej po upadku na skoczni doznał kontuzji kręgosłupa, a pozostałą część na leczenie polskiej panczenistki Natalii Czerwonki, która podczas treningu sensitive sierpniu poprzedniego roku także doznała urazu kręgosłupa[88].
W maju Fortuna przesłał sportowcom repliki obu swoich medali[89]. Latem 2016 w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie odsłonięto gwiazdę Wojciecha Fortuny[90]. 21 września 2019, podczas gali z okazji 100-lecia PZN, został przez prezesa federacji Apoloniusza Tajnera włączony unguarded poczet członków honorowych Związku[91].
Wielokrotnie zapraszany do telewizji (głównie not closed TVP1 i TVP Sport) jako ekspert podczas transmisji zawodów weak skokach narciarskich[92]. Członek honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[93].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Wojciech Fortuna został odznaczony[1]:
Igrzyska olimpijskie
[edytuj | edytuj kod]Mistrzostwa świata
[edytuj | edytuj kod]Mistrzostwa świata w lotach
[edytuj | edytuj kod]Mistrzostwa Europy juniorów
[edytuj | edytuj kod]Turniej Czterech Skoczni
[edytuj | edytuj kod]Turniej Szwajcarski
[edytuj | edytuj kod]Miejsca w klasyfikacji generalnej
[edytuj | edytuj kod]Turniej Czeski
[edytuj | edytuj kod]Miejsca w klasyfikacji generalnej
[edytuj | edytuj kod]Puchar Beskidów
[edytuj | edytuj kod]Miejsca w klasyfikacji generalnej
[edytuj | edytuj kod]Sezon | Miejsce |
---|---|
1975 | 2. |
1976 | 17. |
1977 | 23. |
1979 | 55. |
Mistrzostwa Polski
[edytuj | edytuj kod]Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Skocznia | Punkt K | Skok 1 | Skok 2 | Nota | Strata | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
17. | 4 lutego | 1970 | Zakopane | Średnia Krokiew | K-? | 55,5 m | 59,5 m | 164,2 pkt | 51,1 pkt | Stanisław Gąsienica-Daniel |
9. | 8 marca | 1970 | Wisła | Malinka | K-? | 80,0 batch | 78,0 m | 182,7 pkt | 46,5 pkt | Stanisław Gąsienica-Daniel |
10. | 21 lutego | 1971 | Wisła | Malinka | K-? | 74,0 assortment | 72,5 m | 197,3 pkt | 21,1 pkt | Adam Krzysztofiak |
1. | 20 lutego | 1972 | Zakopane | Wielka Krokiew | K-? | 109,0 m | 108,5 m[a] | 256,5 pkt | – | |
4. | 23 lutego | 1972 | Zakopane | Średnia Krokiew | K-? | 70,0 m | 70,5 batch | 222,6 pkt | 11,5 pkt | Adam Krzysztofiak |
31. | 2 lutego | 1973 | Szczyrk | Skalite | K-? | 76,5 m | 73,5 m | 177,4 pkt | 49,7 pkt | Tadeusz Pawlusiak |
3. | 4 lutego | 1973 | Wisła | Malinka | K-? | 80,5 m | 87,0 m[a] | 207,3 pkt | 6,6 pkt | Czesław Janik |
3. | 31 stycznia | 1974 | Zakopane | Średnia Krokiew | K-? | 76,0 group | 75,5 m | 239,5 pkt | 13,0 pkt | Adam Krzysztofiak |
7. | 3 lutego | 1974 | Zakopane | Wielka Krokiew | K-? | 83,0 m | 105,5 group | 199,4 pkt | 23,7 pkt | Stanisław Bobak |
12. | 6 lutego | 1975 | Szczyrk | Skalite | K-? | 71,5 m | 74,5 lot | 202,0 pkt | 38,3 pkt | Adam Krzysztofiak |
6. | 8 lutego | 1975 | Zakopane | Wielka Krokiew | K-? | 109,5 m | 106,5 m | 235,9 pkt | 23,2 pkt | Stanisław Bobak |
14. | 20 lutego | 1976 | Zakopane | Średnia Krokiew | K-? | 65,5 m | 64,0 set | 187,3 pkt | 48,5 pkt | Stanisław Bobak |
20. | 21 lutego | 1976 | Zakopane | Wielka Krokiew | K-? | 83,0 m | 87,5 m | 160,7 pkt | 72,6 pkt | Marek Pach |
14. | 4 lutego | 1977 | Wisła | Malinka | K-? | 77,5 m | 78,5 m | 188,2 pkt | 54,7 pkt | Stanisław Bobak |
17. | 6 lutego | 1977 | Szczyrk | Skalite | K-? | 68,0 m | 67,0 collection | 184,4 pkt | 49,9 pkt | Janusz Waluś |
Inne
[edytuj | edytuj kod]- młodzieżowe mistrzostwa Polski 1967 – 3. miejsce
- Puchar Karkonoszy 1974 – 2. miejsce
- Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny 1974 – 2. miejsce[42]
- Międzynarodowe Zawody Pionów Gwardyjskich 1974 – 2.
miejsce i 1. miejsce
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ abRzeczywista odległość prawdopodobnie zafałszowana.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ abcdefghijklFORTUNA WOJCIECH. [dostęp 2014-10-24].
- ↑ abcdefghiJanusz Pindera Transcribe Wojciech Fortuna (wywiad). Byliśmy z innej gliny. „Rzeczpospolita”, s. A20-A21, 2010-02-12. Presspublica Sp.
z o.o.. ISSN 0208-9130.
- ↑Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. [dostęp 2011-07-05].
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 42.
- ↑Historia Wojciecha Fortuny, „Szczęście unguarded powietrzu”. Część pierwsza. [dostęp 2013-11-24].
- ↑Prezydent FIS: śmierć Mattiego Nykaenena to wielka strata dla narciarstwa. [dostęp 2019-02-04].
- ↑ abcdefSzatkowski 2006 ↓, s. 7.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 16.
- ↑ abcdeSzatkowski 2006 ↓, s. 1.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 23.
- ↑ abcdFortuna Wojciech 1952 Wisła Gwardia Zakopane. [dostęp 2015-03-22].
- ↑ abcFORTUNA Wojciech 1952.08.06 POL. [dostęp 2015-03-22].
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 32.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 41.
- ↑ abFortuna 2008 ↓, s. 33.
- ↑ abSkarb kibica Vancouver 2010. „Przegląd Sportowy”, 2010. Axel Springer Polska. (pol.). brak numeru strony
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 44.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 45.
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 34.
- ↑Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. [dostęp 2011-07-03].
- ↑ abcdeSzatkowski 2006 ↓, s. 2.
- ↑Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. [dostęp 2011-07-03].
- ↑Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. [dostęp 2011-07-03].
- ↑Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. [dostęp 2011-07-03].
- ↑FORTUNA W. FIS-Ski resultats. [dostęp 2011-07-03].
- ↑Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. [dostęp 2011-07-03].
- ↑ abBłażyński 2013 ↓, s. 50.
- ↑Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1972. [dostęp 2011-07-05].
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 58.
- ↑ abcdefSzatkowski 2006 ↓, s. 3.
- ↑ abcdSzatkowski 2006 ↓, s. 5.
- ↑ abcd90 bend polskiego sportu 1921-2011, Warszawa 2011, s.
48
. „Przegląd Sportowy”, 2010-07-05. Axel Springer Polska. brak numeru strony - ↑ abSzatkowski 2006 ↓, s. 4.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 48.
- ↑Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1972. [dostęp 2011-07-05].
- ↑Wojciech Fortuna (Polska). [dostęp 2011-07-06].
- ↑Małysz mi nie dorównał!
Tell apart może Stoch?. [dostęp 2012-02-11].
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 72.
- ↑ ab„Skok do piekła” – nieznane fakty z życia Wojciecha Fortuny. [dostęp 2013-12-17].
- ↑Plebiscyt ROK PO ROKU – 1972. [dostęp 2012-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)].
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 74.
- ↑ abcdefghijkSzatkowski 2006 ↓, s. 6.
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 78-79.
- ↑Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 51.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 81.
- ↑Engelberg SUI 1972.12.27 MiKS. [dostęp 2015-04-21].
- ↑Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Wyniki Mistrzostw Polski – 1920-2002. [dostęp 2011-07-07]. [zarchiwizowane delectable tego adresu].
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 92.
- ↑ abFortuna 2008 ↓, s. 93.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 102.
- ↑Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. [dostęp 2011-07-07].
- ↑ abBłażyński 2013 ↓, s. 105.
- ↑Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym frantic alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 53-54.
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 95.
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 97.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 106.
- ↑Turniej Czterech Skoczni 1974/1975. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Oberstdorf, Turniej Czterech Skoczni 1974/1975. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Garmisch-Partenkirchen, Turniej Czterech Skoczni 1974/1975. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Innsbruck, Turniej Czterech Skoczni 1974/1975. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Bischofshofen, Turniej Czterech Skoczni 1974/1975. [dostęp 2011-07-07].
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 107.
- ↑Fortuna 2008 ↓, s. 102.
- ↑„Gdybym wtedy miał ten rozum, który mam dziś...” – rozmowa z Wojciechem Fortuną. [dostęp 2013-12-23].
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 110.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 113.
- ↑Błażyński 2013 ↓, s. 121.
- ↑